آنچه در مورد سرمایه گذاری باید بدانیم

آنچه در مورد سرمایه گذاری باید بدانیم

لیست موضوعی مقالات اینجانب با سرفصل "آنچه در مورد سرمایه گذاری باید بدانیم" به شرح زیر است:
- تعریف سرمایه گذاری، انواع اوراق بهادار (به طور مختصر)، بازارهای معاملات اوراق بهادار، خرید و فروش اوراق بهادار
- تعریف ریسک و بازده، انواع ریسک و بازده، ریسک موجود برای هر یک از انواع اوراق بهادار
- معرفی جامع و ویژگیهای انواع ابزارهای سرمایه گذاری مانند سهام، اوراق قرضه،
Mutual Fund ، ابزار مشتقه، GIC
- چگونگی محاسبه بازده سرمایه گذاری برای انواع اوراق بهادار
- تعریف شاخص و معرفی شاخص های مهم سهام در بورسهای کشورهای صنعتی
- تاثیر مالیات بر درآمد حاصل از هر یک از انواع سرمایه گذاری، چگونگی استفاده از مزایای مالیاتی با استفاده از انواع اوراق بهادار
- معرفی حسابهایی نظیر
RRSP , RESP, RRIF,… که پرداخت مالیات را به تاخیر انداخته و مزایای مالیاتی در بر دارند.
- آشنایی با برنامه ریزی جامع مالی و مزایای آن

همچنین در لابلای این مقالات و متناسب با شرایط روز برخی از اتفاقات اقتصادی و مالی مورد بررسی قرار خواهند گرفت و با سرفصلی جداگانه قابل درج خواهد بود.

پیشگفتار:
به جرات می توان گفت مسایل مالی یکی از مهمترین دغدغه های انسان را تشکیل داده و تقریبا" تمام فعالیتهای انسان امروزی در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز برای پوشش دادن هزینه های زندگی است. با گذشت زمان به همان نسبت که روابط و مناسبات اقتصادی و اجتماعی در جامعه پیچیده تر می شود امور مالی نیز پیچیدگی بیشتری به خود می گیرند و از همین روست که پدران ما در سالهای گذشته کمتر از ما به اینگونه مسایل می اندیشیدند و قطعا فرزندان ما نیز بیشتر از امروز با این موضوع دست و پنجه نرم خواهند کرد.
پیشرفت صنعت خدمات مالی، رقابت شدید و انواع نوآوریهای مالی امروزه باعث شده است که این صنعت از پیچیدگیهای خاص خود برخوردار گردد و در عین حال فرصتهای مناسبی نیز برای بهره برداری فراهم آید و آشنایی با مباحث مالی می تواند زمینه ساز استفاده از این فرصتها باشد.
هدف اصلی این مقاله و مقاله های بعدی آشنا نمودن بیشتر خوانندگان عزیز شهروند با مباحث گوناگون سرمایه گذاری مالی بوده و تلاش نگارنده بر این است که این مطالب را به زبانی ساده که برای همگان قابل درک باشد به رشته تحریر درآورد. بدیهی است دریافت انتقادات و پیشنهادات خوانندگان محترم کمک بسیار موثری در هدایت این نوشته ها به سمت مفید و کاربردی بودن مطالب خواهد داشت.

سرمایه گذاری
سرمایه گذاری به زبان ساده عبارت است از خرید یک دارایی به امید کسب درآمد یا افزایش قیمت در آینده و یا ترکیبی از این دو مفهوم.
از دیدگاه اقتصادی، سرمایه گذاری عبارت است از خرید یک کالای غیر مصرفی که برای ایجاد درآمد یا ایجاد ثروت به کار می رود. از دیدگاه مالی سرمایه گذاری عبارت است از خرید داراییهای مالی به منظور کسب درآمد و فروش در آینده با قیمت بالاتر. ساخت یک کارخانه تولیدی و ادامه تحصیل دو نمونه از سرمایه گذاری از دیدگاه اقتصادی و خرید سهام(
stocks)، اوراق قرضه (Bonds) و املاک و مستغلات نمونه هایی از سرمایه گذاری از دیدگاه مالی هستند.
با نگاه دقیق تر به اهداف سرمایه گذاری، پنج هدف عمده برای سرمایه گذاری قابل شناسایی است که عبارتند از: اطمینان (حفظ اصل پول)، درآمد مستمر، رشد قیمت، استفاده از مزایای مالیاتی و قابلیت نقد شوندگی (بازیافت سریع پول).
همانگونه که ذکر شد سرمایه گذاری عموما به دو شکل فیزیکی و مالی است و از آنجا که انواع سرمایه گذاری فیزیکی برای اغلب خوانندگان شناخته شده است لذا این مقاله عمدتا بر سرمایه گذاری های مالی متمرکز می شود.
به طور کلی سرمایه گذاری مالی عبارت از سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار، قراردادهای مبتنی بر اوراق بهادار و محصولات ارائه شده از سوی موسسات مالی نظیر بانکها است که بنا به ماهیت خاص خود به پنج گروه قابل طبقه بندی می باشند. این پنج گروه عبارتند از: اوراق بدهی (
Debt)، سهام (Equity)، صندوقهای سرمایه گذاری (Investment Funds)، ابزار مشتقه (Derivatives) و سایر سرمایه گذاریها. ویژگی هر یک از سرمایه گذاریهای مزبور به شرح زیر است:

اوراق بدهی: این اوراق که اصطلاحا" ابزار بدهی (
Debt Instruments) نیز نامیده می شوند به طور رسمی قراردادی بین وام دهنده (سرمایه گذار) و وام گیرنده (فروشنده اوراق) به وجود می آورند که در آن وام گیرنده تعهد می کند اصل سرمایه گذاری و بهره مورد توافق را در تاریخ سر رسید اوراق به وام دهنده پرداخت نماید. زمان این قرارداد می تواند از بسیار کوتاه مدت تا بسیار بلندمدت تغییر نماید. اوراق قرضه (Bonds)، اوراق رهنی (Mortgages)، اسناد خزانه (T-Bills) و اوراق بازرگانی (Commercial Papers) نمونه هایی از این اوراق هستند.
معروفترین این ابزار، اوراق قرضه می باشد که توسط دولت فدرال، دولت استانی، شهرداریها، شرکتها و برخی مراکز مذهبی و آموزشی صادر می شود. اوراق قرضه ممکن است از پشتوانه داراییهای فیزیکی به عنوان وثیقه برخوردار باشد یا اینکه بر اساس اعتبار وام دهنده (دولت فدرال و ...) صادر گردد. اوراق قرضه ای که بر اساس اعتبار وام دهنده صادر می شوند و وثیقه فیزیکی ندارند اصطلاحا
Debenture نامیده می شوند.
سهام: سهام عموما با واژه های
Stock یا Share شناخته شده و نشاندهنده مالکیت دارنده آن در داراییهای شرکت است. به طور کلی سهامدار یکی از شرکای شرکت است که متناسب با میزان سهم خود از سود شرکت سهم برده و بسته به نوع سهامی که در اختیار دارد ممکن است از حق رای در تصمیم گیریهای عمده برخوردار باشد. سهام دارای انواع مختلفی می باشد و سهامداران متناسب با نوع سهامی که در اختیار دارند از حقوق متفاوتی برخوردار هستند. سهام به طور کلی به دو دسته سهام عادی (Common Shares) و سهام ممتاز (Preferred Shares) تقسیم می شوند.
سهام عادی به دارنده خود حق اعمال رای در مجامع عمومی شرکت را می دهد و در صورت تقسیم سود (
Dividend) توسط شرکت، دارنده سهام عادی سود دریافت می نماید. در عوض سهام ممتاز بدون حق رای بوده ولی پرداخت مبلغ ثابتی از سود را در هر سال به دارنده آن تضمین می نماید و این سود بایستی قبل از سود سهام عادی پرداخت شود. حتی در صورتی که شرکت به هر دلیل ورشکسته شود سهام ممتاز نسبت به سهام عادی از اولویت بازیافت سرمایه برخوردار خواهند بود.
صندوقهای (شرکتهای) سرمایه گذاری: شرکتها یا تراستهایی هستند که به نیابت از مشتریان خود سرمایه گذاری نموده و سود یا زیان حاصل از این فعالیتها مستقیما به سرمایه گذاران بازمی گردد و در این میان مدیران صندوق هزینه های مدیریتی دریافت می نمایند. این شرکتها که
Mutual Fund نام دارند با انتشار سهام که اصطلاحا Unit نامیده می شود اقدام به جمع آوری منابع مالی و سرمایه گذاری در اوراق بهادار می نمایند. ویژگی سرمایه گذاری در این صندوقها در مقایسه با سهام، برخورداری از مدیریت حرفه ای سرمایه گذاری می باشد. این سرمایه گذاری برای آندسته از افرادی که دانش و فرصت سرمایه گذاری حرفه ای ندارند بسیار مفید بوده و در مقایسه با سهام از ریسک به مراتب کمتری برخوردار است.
ابزار مشتقه: این نوع سرمایه گذاری که از ریسک بالایی برخوردار است مناسب سرمایه گذارانی است که قدرت ریسک پذیری بالایی داشته و از دانش لازم نیز برخوردار باشند. این نوع سرمایه گذاری عمدتا ابزاری هستند که به پشتوانه اوراق بهادار مالی نظیر سهام یا شاخص سهام به وجود می آیند. این ابزار به دلیل پیچیدگی خاص خود در مقاله ای جداگانه مورد بررسی قرار خواهند گرفت لیکن در اینجا به طور مختصر به انواع ابزار مشتقه اشاره می گردد.
ابزار مشتقه به دو دسته قراردادهای اختیار معامله (
Options) و قراردادهای آتی (Futures) تقسیم می شوند. قراردادهای اختیار به دارنده آن اختیار (و نه اجبار) خرید یا فروش اوراق بهادار در زمانی خاص با قیمتی خاص را می دهد در حالیکه قرارداد آتی زمان، مقدار و قیمت معامله ای در آینده را از هم اکنون مشخص می نماید.
همانگونه که ملاحظه می شود درک مفهوم ابزار مشتقه دشوارتر از سایر اوراق بهادار است و لازم است تا در موقع مناسب به آن پرداخته شود.
سایر سرمایه گذاریها: در سالهای اخیر معامله گران اوراق بهادار با کمک تکنیکهای مالی ابزارهای جدیدی را به وجود آورده اند که ترکیبی از ابزارهای سنتی سرمایه گذاری می باشد. از آنجا که به کمک این تکنیکها ابزارهای جدید ساخته می شود لذا به این فرایند اصطلاحا مهندسی مالی (
Financial Engineering) گفته می شود. ظهور محصولاتی نظیر تراستهای درآمدی (Income Trusts) یا صندوقهای قابل معامله در بورس اوراق بهادار (Exchange Traded Funds = ETF) حاصل به کارگیری این تکنیکها می باشد.

بازارهای مالی
همانگونه که ذکر شد یکی از اهداف سرمایه گذاری در اوراق بهادار جنبه قابلیت نقد شوندگی بالای این اوراق (به دلیل وجود بازارهای قانونمند) می باشد. بازارهای معاملات اوراق بهادار به دو دسته کلی بازارهای حراج (نظیر بورسهای اوراق بهادار) و بازارهای معامله گران (
Dealers markets) تقسیم می شوند.
در بازارهای مبتنی بر حراج، خریدار یا فروشنده قیمت و تعداد اوراق بهادار قابل فروش خود را در یک سیستم متمرکز کامپیوتری وارد نموده و سیستم کامپیوتری با تطبیق بهترین تقاضاهای خرید و پیشنهادهای فروش معامله را نهایی می نماید بنابراین معامله از طریق فرایند رقابت صورت می گیرد در حالیکه در بازارهای دیگر ممکن است این سیستم متمرکز وجود نداشته باشد و قیمت عرضه و تقاضا توسط معامله گران عمده تعیین گردد.
در کانادا 4 بورس اوراق بهادار وجود دارد که عبارتند از:
1-
Toronto Stock Exchange (TSE) که در آن سهام شرکتهای بزرگ و با سابقه بالا، برخی ابزارهای بدهی قابل تبدیل به سهام، تراستهای درآمدی و ETF معامله می شود.
2-
TSX Venture Exchange که در آن سهام شرکتهای کوچک یا با سابقه فعالیت کم و برخی انواع اوراق قرضه معامله می شود.
3-
Bourse de Montreal که در آن انواع قراردادهای اختیار و قراردادهای آتی معامله می گردد.
4-
Winnipeg Commodity Exchange (WCS) که مخصوص داد و ستد انواع قراردادهای آتی و اختیار کالاهای کشاورزی می باشد.
ممکن است بسیاری از خوانندگان با شنیدن کلمه بورس به یاد سالنهایی بیفتند که جمع زیادی از کارگزاران با سرعت و شور و حرارت مشغول داد زدن و ارائه سفارش خرید و فروش در یک تالار بزرگ باشند که در و دیوار تالار با انواع مانیتورها با نمودارها و ارقام عجیب و غریب پوشیده شده است. این نوع تالارها در کانادا وجود ندارد و تمام معاملات از طریق سیستمهای کامپیوتری مستقر در دفاتر مرکزی کارگزاران انجام می شود به جز بورس
Winnipeg که هنوز از تالار فیزیکی برخوردار است.

یکی دیگر از بازارهای سرمایه گذاری که نامی از آن برده شده ولی مکانی برای انجام معاملات آن مشخص نشده است سهام شرکتهای سرمایه گذاری (
Mutual Fund) است. سرمایه گذاران برای خرید و فروش این نوع سهام باید با نمایندگان فروش Mutual Fund ارتباط برقرار نموده و از طریق این نمایندگان اقدام به خرید یا فروش Mutual Fund نمایند.

خرید و فروش اوراق بهادار
صنعت خدمات مالی در کانادا صنعتی بسیار قانونمند و منظم است و قانونگذار برای سهولت، دقت و کارایی خرید و فروش انواع اوراق بهادار قوانین و مقررات سختی وضع نموده است که بخش قابل توجهی از آن متوجه نمایندگان فروش و همچنین شرکتهای عضو بورسهای اوراق بهادار و شرکتهای
Mutual Fund می شود.
اگر درصدد سرمایه گذاری در اوراق بهادار باشید باید به افراد یا شرکتهایی که از سوی نهادهای قانون گذار مجوز خرید و فروش دریافت نموده اند مراجعه و درخواست خرید یا فروش خود را ارائه نمایید.

- چنانچه تمایل به خرید سهام، اوراق قرضه، قراردادهای اختیار یا قراردادهای آتی داشته باشید بایستی به یک مشاور سرمایه گذاری (
Investment Advisor) مراجعه نمایید. این افراد پس از گذراندن دوره های تخصصی و کسب مدارک مربوطه یک دوره آموزش جامع را گذرانده اند. کلیه شرکتهای مشاوره سرمایه گذاری عضو "موسسه مشاوران سرمایه گذاری- IDA " می باشند. آدرس اینترنتی موسسه مزبور www.ida.ca است. چنانچه مایل به داد و ستد قراردادهای اختیار یا آتی می باشید مطمئن شوید که مشاور مزبور مجوز انجام چنین معاملاتی را دارد.
- چنانچه مایل به سرمایه گذاری در
Mutual Fund هستید بایستی به شرکتهای Mutual Fund یا نمایندگان آنان مراجعه نموده و پس از مشاوره لازم اقدام به سرمایه گذاری نمایید. کلیه شرکتهای Mutual Fund عضو "موسسه توزیع کنندگان Mutual Fund یا MFDA " می باشند. آدرس اینترنتی این موسسه www.mfda.ca است. نمایندگان فروش Mutual Fund نیز پس از گذراندن دوره های تخصصی و آموزشهای لازم مجوز ارائه مشاوره به سرمایه گذاران را دریافت می نمایند.

نظرات 1 + ارسال نظر
[ بدون نام ] یکشنبه 9 دی‌ماه سال 1386 ساعت 23:17

سلام بر شما
افرین به استمرار و پایداریتان
موفق باشید..
ما اول شدیم

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد