جزئیات
رعایت دو استاندارد حسابداری تشریح شد
فارس-
با تصویب دو استاندارد ۳۰ و ۳۱ حسابداری با عنوان سود هر سهم و داراییهای غیرجاری
نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده، 337 شرکت بورسی وهمه شرکتهای غیربورسی
ملزم به رعایت این استانداردها از ابتدای سال آینده شدند.
اکبر
سهیلیپور رییس سازمان حسابرسی روز یکشنبه از تصویب و اجرایی شدن استانداردهای 30 و
31 حسابداری و 450 و 2410 حسابرسی از ابتدای سال آینده و تهیه پیشنویس دو
استاندارد 32 و 550 خبر داده که همه شرکتهای بورسی و غیربورسی از ابتدای سال آینده
ملزم به رعایت مفاد این دو استاندارد 30 و 31 شدند.
هدف
و دامنه کاربرد استاندارد30
براساس
این گزارش، هدف از استاندارد حسابداری شماره 30 که مربوط به سود هر سهم شرکتها
است،
تجویز
ضوابط تعیین و ارائه سود هر سهم، به منظور بهبود قابلیت مقایسه عملکرد واحدهای
تجاری مختلف در یک دوره گزارشگری و مقایسه عملکرد یک واحد تجاری در دورههای
گزارشگری مختلف است.
اگرچه
به دلیل کاربرد رویههای حسابداری متفاوت در تعیین سود، اطلاعات مربوط به سود هر
سهم محدودیتهایی دارد با این حال ثبات رویه در تعیین مخرج کسر در محاسبات مربوط به
سود هر سهم، گزارشگری مالی را بهبود میبخشد. بنابراین تاکید اصلی این استاندارد بر
مخرج کسر در محاسبه سود هر سهم است.
دامنه
کاربرد استاندارد 30 وسیع است بطوری که این استاندارد باید توسط واحدهای تجاری که
سهام عادی یا سهام عادی بالقوه آنها به عموم عرضه شده یا در جریان عرضه عمومی است،
بکار گرفته شود.
این
در حالی است که در مورد واحد تجاری اصلی که صورتهای مالی تلفیقی و صورتهای مالی
جداگانه را با هم ارائه میکند، الزامات افشای این استاندارد تنها باید برمبنای
اطلاعات تلفیقی اعمال شود، چنانچه واحد تجاری علاوه بر افشای سود هر سهم بر مبنای
اطلاعات تلفیقی، بخواهد سود هر سهم را برمبنای صورتهای مالی جداگانه نیز افشا کند،
باید آن را تنها در متن صورت سود و زیان جداگانه ارائه کند و چنین اطلاعاتی نباید
در صورتهای مالی تلفیقی ارائه شود. از سوی دیگر سایر واحدهای تجاری در صورت افشای
سود هر سهم باید مبلغ آن را براساس این استاندارد محاسبه و افشا کنند.
اندازهگیری
سود پایه هر سهم
طبق
این استاندارد، واحد تجاری باید مبالغ سود پایه هر سهم را بر اساس سود خالص یا زیان
قابل انتساب به صاحبان سهام عادی محاسبه کند.سود پایه هرسهم نیز باید با تقسیم سود
خالص یا زیان قابل انتساب به صاحبان سهام عادی بر میانگین موزون تعداد سهام عادی طی
دوره محاسبه شود.
براساس
این گزارش، هدف سود پایه هر سهم ارائه شاخصی برای اندازهگیری منافع هر سهم عادی از
عملکرد واحد تجاری طی دوره گزارشگری است و میانگین موزون تعداد سهام عادی طی دوره،
به منظور انعکاس تغییرات در مبلغ سرمایه سهامداران عادی ناشی از تغییر تعداد سهام
بکارگرفته میشود. میانگین موزون تعداد سهام عادی طی دوره برابراست با تعداد سهام
عادی موجود درابتدای دوره و تغییرات سهام عادی طی دوره که با استفاده از عامل وزنی
زمان تعدیل میشود. عامل وزنی زمان، نسبت تعداد روزهای درجریان بودن سهام به مجموع
تعداد روزهای دوره است.
در
تعیین میانگین موزون تعداد سهام عادی در شرکتهای سهامی عام، تاریخ ثبت افزایش
سرمایه در مرجع ثبت شرکتها ملاک عمل قرارمیگیرد.
در
ترکیب تجاری، سهام عادی که به عنوان بخشی از مابهازای خرید صادر شده ازتاریخ تحصیل
در محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی منظور میشود زیرا واحد تحصیلکننده،
نتایج عملیات واحد تحصیلشده را از آن تاریخ در صورت سود و زیان ارائه میکند.
در
مواردی که مابهازای سهام عادی به طور کامل وصول نشده این سهام متناسب با مابهازای
دریافت شده در محاسبه میانگین موزون تعداد سهام منظور میشود، چنانچه بخشی از سهام
واحد تجاری اصلی، در تملک واحد(های) تجاری فرعی آن باشد، برای محاسبه سود هر سهم در
صورتهای مالی تلفیقی باید تعداد سهام عادی متعلق به واحدهای تجاری فرعی از تاریخ
تملک، از محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی مستثنی شود.
این
در حالی است که در مواردی که تعداد سهام عادی بدون تغییردر منابع یا تعهدات افزایش
یا کاهش مییابد، میانگین موزون تعداد سهام عادی برای کلیه دورههایی که اطلاعات آن
ارائه میشود باید تعدیل شود.
نحوه
ارائه سود پایه
نحوه
ارائه سود پایه و تقلیل یافته هر سهم واحد تجاری به این صورت است که باید برای سود
خالص یا زیان ناشی از عملیات درحال تداوم (بهتفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی) و سود
خالص یا زیان قابل انتساب به صاحبان سهام عادی در متن صورت سود و زیان ارائه شود.
علاوه براین واحد تجاری باید سود پایه و تقلیلیافته هر سهم را برای تمام دورههایی
که اطلاعات آن گزارش میشود ارائه کند. این در حالی است که هرچند سودهرسهم برای
هردورهای که صورت سود و زیان تهیه میشود، باید ارائه شود، اما چنانچه سود
تقلیلیافته هرسهم حداقل برای یک دوره گزارش شود، برای تمام دورههایی که اطلاعات
آن، گزارش میشود ارائه میشود، حتی اگر مبلغ آن برابر با سود پایه هر سهم باشد.
چنانچه سود پایه و تقلیلیافته هر سهم برابر باشد، میتوان آن را در یک سطر در صورت
سود و زیان ارائه کرد.
موارد
افشای سهگانه
هر
واحد تجاری باید سه مورد را افشا کند که شامل مبالغ استفاده شده درصورت کسر محاسبه
سود پایه و تقلیل یافته هر سهم و تطبیق این مبالغ با سود خالص یا زیان قابل انتساب
به صاحبان سهام عادی، میانگین موزون تعداد سهام عادی استفاده شده در مخرج کسر
محاسبه سود پایه و تقلیل یافته هرسهم و تطبیق میانگین موزون تعداد سهام هرکدام با
یکدیگر و توصیف تغییرات عمده در تعداد سهام عادی یا سهام عادی بالقوه است. این
استاندارد برای کلیه صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ اول فروردین 89 و
بعد از آن شروع میشود، لازمالاجرا است.
استاندارد
حسابداری شماره 31
این
استاندارد نیز که از ابتدای سال آینده اجرایی خواهد شد مربوط به داراییهای غیرجاری
نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده شرکتها است. هدف این استاندارد، تجویز
نحوه حسابداری داراییهای نگهداری شده برای فروش و نحوه ارائه و افشای عملیات متوقف
شده است. استاندارد 31 به طور خاص دومورد را الزامی کرده است. براین اساس،
داراییهایی که معیارهای طبقهبندی به عنوان «نگهداری شده برای فروش» را احراز
میکنند، به اقل مبلغ دفتری و خالص ارزش فروش اندازهگیری و احتساب استهلاک چنین
داراییهایی متوقف میشود و داراییهایی که معیارهای طبقهبندی به عنوان «نگهداری
شده برای فروش» را احراز میکنند در ترازنامه و نتایج عملیات متوقف شده در صورت سود
و زیان، به طور جداگانه ارائه میشوند.
دامنه
کاربرد
الزامات
«طبقهبندی» و «ارائه» در این استاندارد، برای تمام داراییهای غیرجاری و تمام
مجموعههای واحد بکار میرود، اما الزامات «اندازهگیری» در این استاندارد برای
تمام داراییهای غیرجاری و مجموعههای واحد به استثنای دو نوع دارایی طبق استاندارد
مربوط اندازهگیری میشود، کاربرد دارد. داراییهایی که طبق استاندارد حسابداری
شماره 14 با عنوان نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جاری به عنوان غیرجاری
طبقهبندی میشوند، نباید دوباره به عنوان داراییهای جاری طبقهبندی شوند مگر
اینکه معیارهای طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش طبق این استاندارد را
احراز کنند. داراییهایی از یک طبقه که واحد تجاری در روال عادی به عنوان غیرجاری
تلقی میکند و تنها به قصد فروش مجدد تحصیل شدهاند نباید به عنوان جاری طبقهبندی
شوند مگر اینکه معیارهای طبقهبندی به عنوان نگهداری شده برای فروش طبق این
استاندارد را احراز کنند. در برخی موارد واحد تجاری گروهی از داراییها و بدهیهای
وابسته به آن را به عنوان یک مجموعه واحد واگذار یا برکنار میکند. چنین مجموعه
واحدی ممکن است یک گروه از واحدهای مولـد وجه نقد، یک واحد مولد وجه نقد، یا قسمتی
از واحد مولد وجه نقد باشد. این مجموعه میتواند دربرگیرنده هر گونه دارایی و بدهی
واحد تجاری باشد. اگر یک دارایی غیرجاری به عنوان قسمتی از یک مجموعه واحد، در
دامنه الزامات اندازهگیری این استاندارد قرار گیرد، الزامات اندازهگیری این
استاندارد برای کل مجموعه بکار میرود به گونهای که این مجموعه به اقل مبلغ دفتری
وخالص ارزش فروش اندازهگیری میشود. این در حالی است که الزامات اندازهگیری این
استاندارد در دو نوع داراییها و بدهیها کاربرد ندارد. اول اینکه سرمایهگذاریهای
بلند مدتی که به روش تجدید ارزیابی اندازهگیری میشود و دوم داراییهای جاری و
بدهیهایی که جزئی از یک مجموعه واحد نگهداری شده برای فروش است. |